CHỌN GIỐNG CÁ CHÉP LAI V1

09/03/2023

Ở nước ta đang có sự hiện diện rất nhiều dòng loài cá chép, mỗi một dòng loài có một đặc tính ưu việt nhất định. Cá chép Việt có thân dài, chịu được điều kiện môi trường bất lợi và khả năng kháng bệnh cao; cá chép vàng Indonesia có thân hình vàng đẹp, có sức sinh sản cao; cá chép Hungary có tốc độ tăng trưởng rất nhanh, vượt xa so với các dòng cá chép khác. Chính vì thế Viện nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1 đã nghiên cứu cho lai giữa các dòng cá chép này với nhau nhằm tạo ra dòng cá chép lai V1 có đặc tính lớn nhanh, màu sắc đẹp, thân dày và thon dài, chống chịu được thời tiết khắc nghiệt và dịch bệnh. Tại Trung tâm Quốc gia giống thủy sản nước ngọt miền Bắc (Tân Dân, Chí Linh, 0987877598) đang tiến hành cho lai hai dòng cá chép Hungary mới nhập về  (chép Tata và chép Szavas P3) với các dòng cá chép hiện có nhằm tìm ra dòng cá chép mới ưu việt, phù hợp với thị hiếu hiện nay của người nuôi cá.

      Chương trình chọn giống cá chép ở Việt Nam được tiến hành từ năm 1984-1995 dựa trên ba quần đàn ban đầu gồm cá chép trắng Việt Nam, cá chép vẩy Hungary và cá chép vàng Indonesia. Sau năm thế hệ chọn lọc theo phương pháp chọn lọc cá thể, tốc độ sinh trưởng của cá chép tăng 33% so với quần đàn ban đầu, cá có ngoại hình đẹp và thể hiện khả năng thích nghi tốt với điều kiện nuôi ở Việt Nam (Thien, 1993). Do phương pháp chọn giống cá thể cho thấy hiệu quả chọn lọc giảm ở thế hệ thứ năm, nên chương trình chọn giống theo phương pháp chọn lọc gia đình được thực hiện từ năm 1998-2000, dựa trên vật liệu di truyền ban đầu là các dòng cá chọn lọc theo phương pháp chọn lọc cá thể. Sau hai thế hệ chọn lọc cá chọn lọc gia đình có tốc độ sinh trưởng tăng 7% so với quần đàn ban đầu. Tuy nhiên, do quy mô của chương trình chọn giống hạn hẹp, số gia đình được chọn lọc không nhiều nên hạn chế đến việc tiếp tục thực hiện chương trình chọn giống.

Chương trình chọn giống cá chép theo phương pháp chọn lọc gia đình đã được triển khai tại Trung tâm Quốc gia giống thủy sản nước ngọt miền Bắc (thuộc Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1) từ năm 2005- 2008 với sự tài trợ của Trung tâm Nghề cá Thế giới (Worldfish Center). Chương trình chọn giống này sử dụng nguồn vật liệu là 06 dòng cá Chép bao gồm 03 dòng cá chép lai V1 thế hệ thứ 6, cá chép chọn giống gia đình thế hệ thứ 2, cá chép trần Hungary và cá chép vàng Indonesia. Phương pháp chọn giống gia đình kết hợp giữa chọn gia đình và chọn cá thể trong từng gia đình được áp dụng nhằm nâng cao hiệu quả chọn giống. Qua ba thế hệ chọn giống theo phương pháp chọn lọc gia đình sức sinh trưởng của cá chép chọn giống tăng 10% qua mỗi thế hệ. Hệ số di truyền cho tính trạng sinh trưởng khối lượng thân khi thu hoạch ước tính đạt 0,3 cho thấy quần đàn này sẽ tiếp tục đáp ứng chọn lọc. Đến nay tăng trưởng của cá chép lai v1 đạt 1,2-1,5 kg sau 6 tháng nuôi.